Roger Casier

donderdag 01 februari 2018

Dit is geen gewone episode in mijn dagboek .
Het zal wellicht wat langer uit vallen .
Meer in de stijl van een novelle ...een conference .
Maar voor ik verder ga wil ik toch benadrukken dat ik met dit verhaal niet wil
“ uit halen “ naar iets of iemand . Het zijn gewoon vaststellingen .
Dingen die gebeuren waar je geen greep op hebt !
Maar voor een goed begrip en de ware drijfveren achter dit verhaal ga ik terug tot 1950 .
Ik was 3 jaar . Ik moest naar school . Het eerste kleuterklasje . Bij de nonnen .
Op 200 meter van ons huis .
Gedaan met de vrijheid ! Voordien had ik al ettelijke keren mijn horizonten willen verkennen .
Onze hof was mij veel te klein . En ik ging op stap ....Onze hof paalde gewoon aan een “ landslag “ die diende om de boer toegang te geven tot zijn veld en weide .
En dus maakte mijn vader er korte metten mee en werd onze hof af gemaakt . Een beetje primitief met wat staken en kiekendraad want het mocht niet veel kosten .....
Ziezo ! Iedereen gerust en content . Mijn grenzen af gebakend . De kleine kon zich bezig houden in den hof terwijl moeder de was en de plas deed .
En ik ? Ik was tweeënhalf en stampte een gat in de draad met mijn kleine woedende voetjes en ik was riebedebie !!
Eigenlijk herinner ik mij dat niet meer maar moeder heeft het mij nog verteld , jaren geleden , en ze monkelde ...glimlachte ...
Want later zei ze altijd ... Ik heb er zes gekregen maar er zat er maar ene tussen zoals “ hij “ En uiteraard bedoelde ze mij....
En nog steeds , na al die jaren , stamp ik gaten in de draad !
Men heeft mij altijd goed in de gaten moeten houden.... En dus slaakte men een zucht van verlichting toen ik naar school kon .
Want het was echt wel vermoeiend om mij aan banden te leggen .
En die eerste dagen herinner ik mij wel nog . Haarscherp . Ze waren gewoon traumatisch .
En aan moeders hand , tegen mijn goesting , werd ik naar de schoolpoort gebracht en daar gedumpt .
En ik zag hoe de “ non van dienst “ de poort dicht deed , de sluitbalk er op deed .
En ik maakte kabaal , huilde , kermde . Er was met mij geen land te bezeilen .
ik wilde naar huis !
En de non dreigde met haar vingertje voor haar bleke pafferige gezicht dat ze mij in het kolenhok zou gooien als ik niet braaf was .
( nu zouden ze haar opsluiten wegens kindermishandeling )

En even later zat ik kermend in een donker hok , opgesloten , onder de trap . Kniezend , angstig ...
En dan ging de schoolbel en mocht ik naar huis en moeder vroeg hoe het geweest was , maar ik zweeg gelijk vermoord want ik had flarden van gesprekken gehoord tussen haar en moeder overste en het kwam er op neer dat er aan mij nog veel werk was .....
De daaropvolgende dag het zelfde ritueel . En ik zag de balk op de poort gaan en ik hield mij gedeisd uit schrik voor het kolenhok .
En op een onbewaakt moment glipte ik de klas uit , de koer over . Met een enorme krachtinspanning duwde ik de sluitbalk uit zijn houders . De poort vloog open en “ stap-en-half “ ging het huiswaarts .
Moeder stond aan het fornuis . De was afkokend of zoiets ...
Ze bekeek mij stomverbaasd , niet begrijpend , aan . “ Ik ga niet meer naar school “ zei ik overtuigd .
De rest is niet moeilijk te raden . 5 minuten later zat ik terug op mijn plaats in het klasje , braaf , met het dreigement van het hok onder de trap in mijn achterhoofd ....
Toen kregen we boetseerklei . Nog nooit gezien ! Nog nooit mee gewerkt ! Andere kindjes wel , blijkbaar . Want ze maakten er leuke dingen mee . En ik maar knoeien en nadoen wat de anderen deden maar het trok op niet veel .
En de non ging rond en deelde schouderklopjes uit en de uitverkorenen straalden . Ik weet nog dat ene Johan een soort tankstation gemaakt had met een huisje en een pomp . En de non klapte verheugd in haar handen en prees Johanneke in alle toonaarden . Ondertussen had ik geprobeerd om het kunstwerk na te maken en ik was er redelijk tevreden over en ik dus ...." Zuster , zuster ....kijk eens ...wat ik gemaakt heb ....” Maar ze gunde mij en mijn creatie geen blik waardig ...
De mooiste werkjes kregen een plaatsje in de zandtafel . Dat was een heel grote tafel met een boord er rond en gevuld met zand . In dat zand werd een soort dorp uit gebeeld , een eerste stap naar bewustwording , ruimtelijk denken ......
Mijn werkje kreeg geen plaats in het dorp . Het werd ( toen al !!! ) gerecycleerd .
Het is 67 jaar geleden . Maar het is alsof het gisteren was . De kiem was er . Het verzet tegen het gezag , voor 75% machtsmisbruik , machtswellust !

Dit zijn de zusters die instonden voor het onderwijs en de versiering van de kerk te Dudzele en het hoogaltaar met bloemen , kaarsen en draperieën .( foto anno 1953 t.g.v. het zilveren kloosterjubileum van de zusters Lucina en Veneranda )

Een van de volgende dagen kreeg ik een potlood in mijn handjes gestopt . Ik had dat nog nooit gezien . Een wonder !! Je kon er mee tekenen ! Op de achterkant van afgedankt overschot van behangpapier . Ik was zo gefascineerd door dat potlood dat ik er niet kon van scheiden en dus nam ik het mee naar huis .
Even terzijde . Ik was 9 jaar toen ik voor het eerst een BIC in handen kreeg . Een stylo . En een boek , een kladboek die er eigenlijk geen was , want de 100 bladzijden moesten een gans schooljaar mee gaan en dienden voor alles . Opstel , rekenen , natuurkunde , dictee .
Voordien hadden wij een lei en een griffel . Ik herinner mij de dictee ’s ....Het oorverdovend gekras van de griffels op de leien .
De grafstem van de onderwijzer , de meester ... HET... PAARD ....STAAT ....IN ...DE...WEI .
En boerenzoons die meer tijd door brachten in de koestal en op “ t land “ dan op school , krasten : “ Het paart staad in de wij “ En ze werden uit gelachen ...
Terug naar het potlood ....
En thuis zat ik met het puntje van mijn tong tussen de lippen te tekenen alsof mijn leven er van af hing . En vader keek toe , argwanend ....Waar heb je dat potlood vandaan ?
” Gekregen van Zuster Venerande “ was mijn antwoord . Maar hij geloofde mij niet en het vervolg laat zich raden .
Aan vaders hand naar het aan de school aangebouwde klooster met vensters in geruit en gekleurd glas , in lood gevat , en een zware imposante eikenhouten voordeur . Een bel waar kleine kinderen niet aan konden , met koperen handvat , en een ijzerdraad die naar binnen liep . Het gezegde “ belletje trek “ komt daar vandaan .
En vader “ trok “ aan de bel en het galmde onheilspellend door het klooster . Ik stond daar , en ik zie mezelf nog staan , sidderend en bevend , mijn doodvonnis af te wachten .
Het geluid van haastige voetstappen in de gang . Moeder overste ...vader ...heel eerbiedig . Zijn klak in de hand ( want het was hem zo geleerd )
” Ik kom het potlood terug brengen ....” Sermoenen , tranen , een draai rond mijn oren .
En zo werd mij het verschil in gestampt tussen het mijn en het dijn . Ik heb het onthouden .
En moeder ...zij had grote blauwe ogen en als ze boos was leken die donkerder te worden . Zij prentte mij in om nooit te liegen . NOOIT !! En als je als kind in die ogen keek en je loog ...zei ze ...ER STAAT EEN KRUIS OP JE VOORHOOFD !!!
Ik heb nooit gelogen tegen mijn moeder . Ook later niet ! En eigenlijk lieg ik nooit , ook nu niet !! ( Heel soms uit noodzaak , bestwil .... )
Ik leerde lezen en schrijven . Sommigen lagen met hun neus tegen het blad , maar dat mocht niet . Er werd een lat van 30 cm onder je de neus geduwd en dat was de afstand die je diende te respecteren , anders ...een lap tegen uw oren . Sommige gefrustreerde zotten hadden nogal losse handjes .
Er was er ene bij die ons folterde ....Hij kwam geniepig naast je staan , greep onverhoeds het vel van je bovenarm tussen zijn duim en wijsvinger en gaf er een draai aan . Dat deed ongelooflijk veel pijn en soms trok hij je op die manier uit de bank om de klus af te maken met ...een lap tegen uw oren . DE SMEERLAP !