De laatste weken worden we niet alleen in de kliniek geconfronteerd met gevallen van paratyfus, ook via het internet bereiken ons veel vragen over de ziekte. Er blijken nog veel onduidelijkheden te bestaan. Ik heb al vaker aandacht aan de ziekte besteed.

Niet zo lang geleden nog heb ik erop gewezen dat de beelden van de paratyfusbesmettingen iets aan het verschuiven zijn. Lange tijd deelde ik de mening van veel collega’s dat in geval van paratyfus vaststelling in de mest gelijk gekuurd moest worden met antibiotica. Inmiddels weten we dat dit niet altijd leidt tot het gewenste resultaat. Het lijkt zo logisch. Je hebt een paar duiven die mank lopen of een dikke vleugel hebben. Paratyfus. Dus kuren.
 
Dat was vele jaren lang het alfa en omega. Het is er zo ingeramd door de dierenartsen dat liefhebbers het allemaal ook braaf doen. Nu is paratyfus een sluipmoordenaar te noemen. De bacterie kan lang op het hok aanwezig zijn zonder dat ook maar een duif ziekteverschijnselen vertoont. Pas als de weerstand van de duiven gemiddeld onder een bepaald niveau komt, kunnen er plotseling symptomen van paratyfus optreden.

Antibiotica een wondermiddel?
Met de oude gedachte dat antibiotica wondermiddelen zijn wordt de gewoonte gevolgd dan antibiotica te geven aan alle duiven. Stel je voor dat de andere het ook krijgen. Gauw even kuren dus. Wie denkt niet zo. En omdat iedereen zo denkt zal het dus ook wel waar zijn.

Immers de mening van de meerderheid gaat doorgaans door, als de waarheid.
 
Kuren kuren kuren
Een aantal jaren geleden was mijn advies ook bij uitbraken van paratyfus te kuren tegen deze ziekte. Ook ik ben zo opgevoed. Het vervelende was, dat we dan vaker zagen dat er na twee tot drie maanden dan weer opnieuw gevallen waren. Opnieuw kuren? Vaak werd dit gedaan en belandde een aantal liefhebbers daardoor van het bed op het stro. Ongewenst.
 
Nu is bekend dat indien er uitscheiders op een duivenhok aanwezig zijn een antibiotcumkuurtje deze uitscheiding tussen de een en twee maanden kan afremmen. Doorgaan begin het dan weer opnieuw. Dat zien we dan ook vaak omdat er nieuwe gevallen komen.

Niet altijd. In een aantal gevallen lijkt het langer goed te gaan. Heel lang zelfs. De reden is dan vaak dat er een gevoeligheidstest is uitgevoerd waarbij het best werkzame middel kan worden ingezet. Dat biedt meer perspectief. Enerzijds zien we dat antibiotica bij zieke duiven soms een Godsgeschenk kunnen zijn. Bij deze dieren kan de infectiedruk zo sterk daarmee verlaagd worden dat de eigen afweer de duiven uit het stadium van ziek zijn kan trekken.

Anderzijds zien we dus dat het kuren van het hele bestand niet altijd de ziekte op het hok kan elimineren. De reden hiervoor moet niet altijd gezocht worden bij een verkeerde keuze van het gebruikte antibioticum. Ofschoon het altijd beter is gericht te kuren met het best werkzame middel. Nee, we dienen ons te realiseren dat we met antibiotica ingrijpen in het leven. Anti is tegen en Bio is leven.
 
Darmflora
De antibiotica vallen ook de goede darmbacteriën aan. En juist doordat de ziekte door de het verstoord zijn van het microbioom van de darm kan gaan optreden, verergeren we door het geven van antibiotica de situatie vaak alleen nog maar verder. Dus in plaats van vooruit kunnen we op termijn de situatie juist verder verslechteren. Immers, doordat veel paratyfusbacteriën resistentie beginnen te vertonen tegen gebruikte antibiotica worden ze slechts gebrekkig afgedood. Zeker in geval van preventieve kuurtjes voor de kweek kan dit probleem zijn tol eisen.
 
De afgelopen weken werden we dan ook diverse keren met de vraag geconfronteerd hoe het kon dat er duiven klinische verschijnselen vertoonden van paratyfus terwijl men twee of drie maandengeleden juist preventieve kuur had gegeven met middel x , y of z. Welnu, bovenstaande uitleg is de oorzaak. In principe is blind kuren gewoon uit den boze. Het is als een paracetamol nemen terwijl er geen hoofdpijn is. Gewoon voorbehoedend.
 
Ik heb gezonde duiven toch?
Ja hoor ik U nu zeggen maar bij mijn duiven werd paratyfus is de mes vastgesteld. De duiven waren wel gezond. Maar toch? Dus ik heb voor de zekerheid gekuurd. En nu twee maanden later breekt het alsnog uit. Dat kan toch niet? Ja dat kan wel. Enerzijds dus doordat er geen gevoeligheidstest is uitgevoerd en louter op grond van een positieve bevinding gekuurd wordt met een middel dat altijd wel tegen paratyfus werkte. Maar gelet op de toenemende resistentie is dit vaker niet meer het geval. De goede darmbacteriën hebben wel veel hinder van het middel terwijl de paratyfus bacteriën amper worden afgeremd. Per saldo komen ze sterker uit de kuur nadat ze zich hebben kunnen herstellen na de antibiotica. De natuurlijke afweer waarbij de andere goede darmbacteriën de slechte mee onder de duim houden kunnen hun werk hierdoor vaker slechter uitvoeren waardoor het risico bestaat dat er dan juist wel klinische gevallen gaan optreden, die er toen er paratyfus in de mest werd geconstateerd er helemaal niet waren.

Moraal van het verhaal is dus dat kuren tegen paratyfus steeds meer iets is dat met gezond verstand dient te gebeuren. In geval van een positieve mestkweek, kan men als er geen klinische klachten zijn vaak beter kiezen voor een natuurlijk middel als de PreviSal dat juist de goede darmbacteriën ondersteunt, waardoor deze meer armslag krijgen om de paratyfus bacteriën het leven zuur te maken en ze de minimaliseren als pathogeen in de darm.Treden er dan nog ziekteverschijnselen op bij enkele duiven dan kan het veel verstandiger zijn deze gericht te behandelen.

Het voordeel van deze aanpak is dat we de kwaliteit van het microbioom van de darm niet verzwakken en toch de kracht van paratyfus afremmen om ziekte te verwekken. 100% garantie is niet te geven maar in die gevallen is het dan dus beter de zieke duiven individueel te behandelen. Per saldo is men op het hok beter tegen de ziekte aan het strijden. Als er een  massale uitbraak is van de ziekte kan een hokbehandeling aangewezen zijn maar dan toch ook met beleid. Vaak zien we meer resultaat bij het kortstondig geven van een antibioticumkuur tot de klinische klachten stoppen om dan verder te gaan met PreviSal.
 
Dus gebruik antibiotica bij paratyfus met verstanden goed beleid.
 
Schoonmaken
Naast bovenstaande aanpak kan een goede hok ontsmetting belangrijk zijn. Virkon S® is daarbij een goed keuze. Aangezien Virkon S® ook veel goede bacteriën op het hok afdoodt adviseren we na het gebruik van dit of een ander middel het hok te bevolken met goede darmbacteriën, zoals in de Bony Bio Compleet. Daarmee werken we op hokniveau, zoals we ook op darmniveau werken.
 
Tot slot kan het bij ernstige problemen verstandig zijn om over te gaan tot geregelde vaccinatie van de duiven. Liefst met een levende entstof die goed werkt. Er is momenteel nogal wat verschuiving in de beschikbaarheid van goede entstoffen.
 
Wat verder zeker niet mag onderbreken in geval van een paratyfus problematiek is het optimaliseren van de algemene gezondheid van de duiven. Dat wel zeggen werken aan een gezond darmklimaat waardoor de darmgezondheid geoptimaliseerd kan worden.