Latente infecties
                                                     
Start Duivenseizoen
De start van het duivenseizoen is in de  diverse landen vaak op een ander  tijdstip. Er zijn landen waar al in maart  begonnen wordt, maar ook landen waar  men het warmere seizoen meer afwacht.  Koude kan funest zijn voor de duiven.

Dat is goed te begrijpen want ook een mens kan een paar dagen nadat hij of zij het ijskoud heeft gehad als uit het niets tegen een verkoudheid oplopen. De naam verkoudheid zegt het al. Het snotterig en hangerig worden door te ‘verkouden’. Komen deze infecties die men dan lijkt op te lopen dan uit de lucht vallen. Natuurlijk niet. Mens en die heeft meerdere infecties bij zich die onschuldig ,of liever, geduldig liggen te wachten tot de omstandigheden geschikt worden om hun slag te slaan.
 
                               

Verschillende virussen en bacteriën
Bij duiven is dat niet anders. Duiven zijn vaak als kweekvaten te beschouwen van infecties.  Als we hierbij aan ectoparasieten denken dan komen we bij de luizen en de schachtmijten uit. Endoparasieten zijn de wormen en de protozoën, zoals de Trichomonas en de Coccidiose. Maar daarnaast komen bij duiven verschillende virussen voor. Het circovirus, Adeno, Paramyxo, Herpes, Rota enzovoort. Maar ook de bacteriën die duiven bij zich kunnen dragen naar mycoplasmen en Chlamydiae vormen een lange lijst. Salmonella, E. Coli, Klebsiella pneumoniae, Pseudomonas aeruginosa, Staphylococcen, Streptokokken, Enterobacter enzovoort enzovoort.
 
                                      

Duiven lijken hier onder normale omstandigheden allemaal weinig hinder van te ondervinden. Deze infecties gedragen zich vaak als latente infecties. Dus infecties die er wel zijn maar die de duiven onder normale omstandigheden weinig hinder bezorgen. Pas als de omstandigheden voor deze belagers beter worden kunnen deze infecties door de afweer van het immuunsysteem heen breken.
 
Gezonde darm
Er bestaat een zeker evenwicht tussen het immuunsysteem en de belagers. Het afweersysteem wordt voortdurend geprikkeld om alert te blijven. De bacteriën, virussen enzovoort maken contact met de afweercelen en deze wapenen zich tegen een grotere aanval omdat ze weten dat de belagers in de buurt zijn. Het microbioom in de gezonde darm zorgt er mede voor dat de in potentie ziekmakende bacteriën zich gedeisd houden. Iedere bacteriesoort vecht voor zijn eigen overleven.
 
                                     

Omstandigheden
Zolang de omstandigheden voor de potentiële ziekteverwekkers niet gunstig worden kan het een hele tijd goed gaan. Zo kan het buiten het vliegseizoen een hele tijd goed gaan. Goed in het najaar tijdens de rui kunnen bepaalde duiven door het ijs zakken en darmklachten krijgen. In combinatie met de kou van het najaar kunnen andere duiven weer last van een nat ook krijgen door de manifestatie van de Chlamydia. Ook wel bekend als de veroorzaker van de Ornithose. De omstandigheden zijn dan gunstig geworden voor deze belagers. Het zal voor hen nog makkelijker worden als duiven matig voer krijgen en daarnaast ook geen extra ondersteuning.
 
Andere duiven die minder gevoelig zijn kunnen wel met dezelfde omstandigheden uit de voeten en hen overkomt dan niets. Er zijn dus heel veel factoren die mee kunnen helpen om het evenwicht naar een voor de duiven ongunstige kant te doen omslaan.
 
In het vroege voorjaar kunnen duiven die zich in de winter nog best staande hebben weten te houden tegen de belagers, plotseling door de stress van het inmanden en de confrontatie met de kou tijdens de eerste vluchten plotsklaps verschijnselen krijgen. Ze kunnen dan wel zo veel energie in de afweer tegen de belagers stoppen dat er geen energie meer over is om nog in de opbouw van de vorm te steken.
 
De praktijk leert dat ondersteuning met weerstand ondersteunende preparaten als de Bony SGR en de Bony Sambuccaplus en anderen het voor de duiven makkelijk kan maken deze belagers het hoofd te kunnen bieden.  Duiven die elders dan al zwaar in gevecht zijn met de belagers worden door deze ondersteunde duiven dan ook veelal gepasseerd op de uitslaglijst.


Er zijn echter altijd omstandigheden waarbij de druk op het afweersysteem zo hoog wordt dat ingrijpen noodzakelijk wordt omdat er een neiging ontstaat naar het klinisch manifest worden van de infecties. Anders gezegd de duiven worden klinisch ziek en krijgen symptomen van niezen, kopkrabben, veel verenplukken enzovoort. De meeste liefhebbers signaleren dit snel en nemen dan passende maatregelen. Als het weer daarna gunstiger is voor de duiven om in te vliegen hoeven deze klachten zich niet te herhalen.
 
Oude gewoontes
Door de jaren heen is er een roestvast gebruik ontstaan om de duiven preventief na de vluchten te ontsmetten. Oude gewoontes zijn vaak moeilijk af te leren, ik ken genoeg liefhebbers die slecht slapen als ze hun duiven niet ontsmet hebben na de vlucht.
 
Of de noodzaak om te ontsmetten na de vlucht bestaat hangt dus af van meerdere omstandigheden. Zijn duiven in topconditie dan kan het ontsmetten een remmende werking hebben op de vluchtprestaties. Dit is iets waar amper bij stil gestaan wordt. Dit fenomeen maakt dat ik bij goed spelende liefhebbers vaak afraad om alle duiven een ontsmetting te geven. Het is vaak niet nodig. Individuele behandeling van de zwakkere laat komende broeders is dan vaak voldoende. Men voorkomt dat latente infecties die manifest willen worden en tot klinische uitbraak willen leiden, zich verspreiden over het hok en zo ook de goed vliegende duiven kunnen gaan belagen. Duiven die top prestaties leveren, verdienen een scherp oplettende melker.
 
Er is ook een categorie liefhebbers, die het met de verzorging van de duiven niet zo nauw nemen en nog steeds denken dat men in de hedendaagse duivensport met goedkoop voer en water alleen nog steeds tot topprestaties kan. Goed uitzonderingen bevestigen altijd de regel. Maar in het algemeen is er heden ten dage meer nodig.
 
Er zijn ook liefhebbers die iedere week krachtig ontsmetten, zoals ze het noemen en er niet voor terugdeinzen drie tot vier keer per week een zakje in de drinkpot om te schudden. Men heeft dit al tig jaar gedaan en is daar niet vanaf te brengen.  Dit gebruik stamt nog uit de jaren 70 en 80 van de vorige eeuw toen zelfs overheden adviseerden om in het varkens- en kippenvoer antibiotica toe te voegen om zo tot betere mestprestaties te komen. In die tijd leefde de illusie dat met antibiotica alle problemen op te lossen waren. Precies zoals men in de jaren 50 en 60 meende met het bevorderen van het roken de stress beter aan te kunnen. Doktoren schreven vaak sigaretten voor tegen de stress.
 
Maar net zoals sigaretten niet goed zijn voor de gezondheid is ongebreideld gebruik van antibiotica dat ook niet.

Antibiotica dienen met verstand ingezet te worden en kunnen daarmee problemen reduceren en topprestaties mogelijk maken. Dat staat dus niet gelijk met het iedere week drie tot vier keer iets in de drinkpot te schudden. Op termijn komt men zichzelf veelal tegen. Deze gewoonte maakt dat het microbioom van de darm zwaar onder druk blijft staan.
 
Roemrucht zijn de uitbraken van klinische paratyfus bij liefhebbers die in de winter twee tot drie weken lang een antibioticum geven tegen mogelijke besmetting met salmonella. Ik wil de liefhebbers niet de kost geven, die voor de kuur nergens last van hadden, maar twee tot drie weken na de kuur plotseling manifeste paratyfus hebben met duiven met dikke vleugels. De verklaring is simpel. Door het geven van deze kuren krijgen alle bacteriën een opdonder. Niet alleen de salmonella. Die laatste is vaker al behoorlijk resistent tegen de gebruikte middelen in tegenstelling tot de rest van het microbioom. In plaats van vooruit boert men achteruit. Immers de bacteriën van het microbioom krijgen ook een tik waar ze vaak minder snel van herstellen dan de salmonella. Die lacht in zijn vuistje en ziet zijn kans schoon zich hierdoor sterk te gaan vermeerderen en te komen tot een klinische uitbraak omdat de rest van het microbioom op achterstand gezet is en de salmonella niet meer in toom weet te houden.

                                       
 
Moraal van deze nieuwsbrief?
Zorg er voor dat de duiven ondersteund worden met natuurlijke afweer bevorderende middelen zodat ze een sterk en gezond microbioom kunnen ontwikkelen. Ik durf te stellen dat als men de darm van een duif optimaal gezond weet te houden men al een heel eind goed op weg is naar een leuk vliegseizoen.

Vermijdt allerlei preventieve kuurtjes zonder te weten of ze überhaupt nodig zijn.
 
Kritisch blijven
Wees ook tijdens het duivenseizoen kritisch. Koppelbehandelingen van alle duiven op een hok is voor routinematige vluchtbegeleiding bij goed spelende hokken vaak helemaal niet nodig. Besef dat onnodig kuren bij duiven in topvorm vaak een aanslag op het microbioom van de darm is, waardoor de duiven zich hier weer aan moeten aanpassen waardoor de top juist niet meer behaald wordt. Diverse super spelende liefhebbers hebben me de afgelopen jaren toevertrouwd dat de duiven zo goed vlogen dat ze niets durfden te geven uit angst dat het averechts zou werken. Voorwaarde hiervoor is dat men als liefhebber de voorwaarden weet te scheppen, waardoor de duiven enerzijds een zo sterk mogelijk microbioom kunnen behouden. En anderzijds de ogen open heeft voor kleine aanwijzingen dat er iets niet in de haak is en op tijd de pionnen verzet om het evenwicht weer te herstellen.
En geloof niet lang niet iedereen gebruikt hier de potjes antibiotica voor. Ook al is dat een verhaal dat maar moeilijk ontzenuwd kan worden.
 
Succes, Peter Boskamp